Szczury mogą być metaforą strachu, rozkładu i chaosu, ale przede wszystkim są metaforą jeszcze czegoś: świata, który poradzi sobie bez nas.
Pierwsza Szczurza Konferencja za nami
Pierwsza myśl, że ta konferencja musi powstać w takim właśnie charakterze pojawiła się ponad rok temu, przez ten czas szukaliśmy najlepszej formuły, miejsca i przede wszystkim osób prelegenckich, które Szczurom te warunki zagwarantują. Z satysfakcją możemy napisać, że zebraliśmy grono najlepszych osób eksperckich, taki szczurzy dream team.
Czy dziś mamy prawne bezprawie wobec szczurów?
Po krótkim przywitaniu przez prezeskę naszej Fundacji oraz wprowadzeniu moderującego konferencję Michała Stefańskiego (z Fundacji Oficyna 21) rozpoczęło się otwierające Konferencję wystąpienie adwokatki Karoliny Kuszlewicz z Kancelarii nad Wisłą zatytułowane: „Prawne bezprawie wobec szczurów: jak normy prawne i kultura prawna próbują wypchnąć szczury poza nawias humanitarnego traktowania”. Jak wspomniała sama Karolina: „Wystąpienie poświęcone będzie polskiemu otoczeniu prawnemu dotyczącemu szczurów. Analizie poddane zostaną zarówno obowiązujące regulacje prawne, jak i towarzysząca im kultura prawna. Takie ujęcie problematyki stosunku prawa do szczurów jest znacznie szersze aniżeli ograniczanie się wyłącznie do przepisów prawa”.
O tym, jak zmienia się prawo w czasie, nawet gdy nie zmienia się jego litera, o dychotomii przepisów prawa dotyczących traktowania szczurów, o zdolności do odczuwania szczurów, która jest ich zaletą i jednocześnie przekleństwem a także o skutkach uśmiercania szczurów metodami dopuszczalnymi i skrajnie amoralnymi – to niektóre z tematów poruszonych przez Karolinę Kuszlewicz. I naszym zdaniem to, co chyba jest najważniejsze, cytując za K. Kuszlewicz: „Chodzi o nietworzenie kalek czy karykatur językowych, nawet jeśli mają pewne zakotwiczenie w przepisach (przepis to jeszcze nie norma – o tę świadomość także chodzi), takich jak np. »humanitarne zabijanie«, czy »zwierzęta laboratoryjne«. Wystąpienie zakończyło się jakże znamiennym pytaniem: „Czy dziś mamy prawne bezprawie wobec szczurów?” i chyba nikt z osób na sali nie miał wątpliwości jaka jest odpowiedź na to pytanie.
Szczury laboratoryjne jako zwierzęta domowe
Po wystąpieniu odbyła się sesja Q&A, a po niej swoją prezentację, zatytułowaną „Szczury laboratoryjne jako zwierzęta domowe – działania fundacji Lab Rescue”, przedstawił Ignacy Stadnicki reprezentujący fundację Lab Rescue. Historia szczura jako zwierzęcia domowego, przyczyny wykorzystywania właśnie szczurów do badań naukowych oraz kwestie prawne, w tym zmienność statusu prawnego szczura – tę wiedzę mogły zdobyć osoby uczestniczące w konferencji. Osobną, wzbudzającą ogromne zainteresowanie kwestią były informacje związane z behawiorem i procesem adopcyjnym szczurów. Sesja Q&A pełna była pytań o to jak dobrze opiekować się zaadoptowanymi szczurami oraz o skutki przeprowadzanych doświadczeń na szczurach tzw. laboratoryjnych.
Podczas przerwy kawowej przygotowanej przez wegańską cukiernię sTrava toczyły się ożywione rozmowy w kuluarach.
Od szkodnika do sąsiada
Drugą część konferencji rozpoczęła dr Gabriela Jarzębowska wystąpieniem „Od szkodnika do sąsiada: relacje międzygatunkowe w warunkach współzamieszkiwania”. Czym jest współzamieszkiwanie, kim jest sąsiad, jakimi zachowaniami „zapraszamy” szczury do bytowania w miastach, jaki obraz szczura mamy zakodowany w podświadomości – o tym usłyszałyśmy od G. Jarzębowskiej. Opresyjny język służący czystce gatunkowej, polityczna figura szczura, mechanizmy stosowane w celu traktowania zabijania szczurów jako czynności pożądanej z punktu widzenia człowieka i wiele innych tematów wybrzmiało podczas panelu.
Nieznani mieszkańcy miasta
Kolejnymi osobami prelegenckimi były Katarzyna Wypychewicz reprezentująca Fundację Mushika (współorganizującą wydarzenie) oraz dr n. wet. Edyta Wincewicz, których wystąpienia skupione były wokół świeżo opublikowanego raportu „Nieznani mieszkańcy miasta. Raport o szczurach wolno żyjących”.
K. Wypychewicz przedstawiła działania fundacji Mushika, a w drugiej części tego panelu E. Wincewicz w prezentacji „Niechciany sąsiad czy niedoceniony geniusz?” przybliżyła krzywdzące stereotypy dotyczące szczurów, przedstawiła zaskakujące podobieństwo szczurów i ludzi oraz to, w jak różnorodny sposób adaptują się one do warunków w miejscach bytowania.
Panel Q&A po tym panelu obfitował w pytania o stosowane metody uśmiercania szczurów, zachowania szczurów jako zwierząt empatycznych i niezwykle rodzinnych. Każda osoba uczestnicząca w Konferencji otrzymała papierową wersję raportu (wersja elektroniczna dostępna jest na stronie Mushiki)
Wystawa, która się nie odbyła
Ostatnią prelegentką była dr Elwira Sztetner, która w prezentacji „U siebie w cieniu – wystawa która się nie odbyła” przedstawiła liczne prace związane ze szczurami autorstwa: Ewy Bilskiej, Agnieszki Adamskiej, Aleksandry Polerowicz, Dagmary Jemioły, Daniela Gabriela Malinowskiego, Michaliny W. Klasik, Małgorzaty Gurowskiej oraz własne. Skąd taki tytuł wystąpienia E. Sztetner – o tym dowiecie się z nagrania Konferencji, które zostanie opublikowane niebawem. W czasie wystąpienia Elwiry po sali krążył oryginał autorskiego komiksu Edy Kranc „Koralik i Adela” – przygotowany specjalnie na tę konferencję.
Wegańskie smakuje najlepiej
Konferencja zakończyła się wegańskim, niesamowitym kateringiem przygotowanym przez DAMKA • cafè & bakery. Ożywione rozmowy w kuluarach, uściski i wspólne foty oraz pałaszowanie wegańskich pyszności – tak wyglądał finisz Konferencji.
Dziękujemy Przemkowi Staroniowi za patronat medialny, który rozniósł wieść o konferencji i pozwolił by Szczurzy głos niósł się głośno i szeroko. 
W Konferencji symbolicznie, za sprawą pracy Michaliny W. Klasik, uczestniczył także Szczur Wędrowny – osoba czująca.
Tego dnia wygrały Szczury.
